പ്രളയത്തിന് കാരണം ഡാമുകളോ...?

കേരളത്തിലുണ്ടായ പ്രളയത്തിന് കാരണമെന്താണ്…?

ഡാമുകളാണെന്നാണ് ചിലര്‍ പറയുന്നത്. ഡാം മാനേജ്‌മെന്റില്‍ വന്ന പിശകാണ് പ്രളയം വരുത്തി വെച്ചതെന്ന ആരോപണമുന്നയിച്ച്, പ്രളയം സര്‍ക്കാര്‍ നിര്‍മ്മിതമാണെന്നാണ് പ്രതിപക്ഷ നേതാവ് ശ്രീ രമേശ് ചെന്നിത്തല പറഞ്ഞത്. മുന്‍ മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ ഉമ്മന്‍ചാണ്ടിയും ഇതേ ആരോപണം ഉന്നയിക്കുകയുണ്ടായി. പ്രമുഖ പരിസ്ഥിതി പ്രവര്‍ത്തകയായ മേധാപട്കറും, ഡാമുകളാണ് പ്രളയത്തിന് കാരണമായതെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ഡാമുകളെ സംബന്ധിച്ച് ആശങ്ക സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് ഇത്തരം അഭിപ്രായപ്രകടനങ്ങള്‍ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്.

പ്രളയം ചരിത്രത്തില്‍
• 1341-ല്‍ ഉണ്ടായ വെള്ളപ്പൊക്കമാണ് ലഭ്യമായ ചരിത്രങ്ങള്‍ പ്രകാരം കേരളത്തിലുണ്ടായ ഏറ്റവും വലിയ പ്രളയം. ഈ പ്രളയത്തിലാണ് ചേരസാമ്രാജ്യം ഇല്ലാതാകുന്നത്. മുസിരിസ് എന്ന തുറമുഖ പട്ടണം പൂര്‍ണ്ണമായും തകരുന്നതിന് കാരണമായത് ഈ പ്രളയമായിരുന്നുവെന്നാണ് ചരിത്രകാരന്‍മാരില്‍ പലരും അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത്. ഇന്നത്തെ ഇടുക്കി മേഖലകളിലാകെ വലിയ ഉരുള്‍പൊട്ടലുകളും മണ്ണിടിച്ചിലുകളുമുണ്ടായി ഒഴുകിയെത്തിയ മണ്ണും എക്കലും അടിഞ്ഞാണ് കൊച്ചിക്ക് സമീപം പുതുവൈപ്പ് ദ്വീപ് എന്ന പ്രദേശം രൂപംകൊണ്ടതെന്നും ചരിത്രകാരന്‍മാര്‍ പറയുന്നുണ്ട്.

• 1924-ലാണ് കുറേക്കൂടി രേഖകളുള്ള മറ്റൊരു മഹാപ്രളയം ഉണ്ടായത്. തിരുവിതാംകൂര്‍ ഔദ്യോഗിക രേഖകള്‍ പ്രകാരം അന്നത്തെ വെള്ളപ്പൊക്കത്തില്‍ ആലുവ-പെരുമ്പാവൂര്‍ റോഡില്‍ പത്തടി ഉയരത്തില്‍ വെള്ളം കയറി! മൂന്നാര്‍ പട്ടണം വെള്ളത്തിനടിയിലായി. അവിടുത്തെ റെയില്‍വേ സംവിധാനം പൂര്‍ണ്ണമായും തകര്‍ന്നു. കുട്ടനാട് മാസങ്ങളോളം വെള്ളത്തിനടിയിലായിരുന്നു. തിരുവിതാംകൂര്‍, കൊച്ചി, മലബാര്‍ എന്നിങ്ങനെ കേരളത്തില്‍ അങ്ങോളമിങ്ങോളം എല്ലായിടത്തും പ്രളയം ബാധിച്ചിരുന്നു എന്നാണ് രേഖകള്‍ പറയുന്നത്. ഇടുക്കി, നിലമ്പൂര്‍, വയനാട് മലനിരകളിലാകെ വ്യാപകമായ ഉരുള്‍പൊട്ടലുകളുണ്ടായി. പഴയ ആലുവ-മൂന്നാര്‍ റോഡ് തകര്‍ന്ന് ഉപയോഗ ശൂന്യമായത് ഇത്തരം ഉരുള്‍പൊട്ടലുകളെ തുടര്‍ന്നാണ്. നന്നാക്കിയെടുക്കാന്‍ കഴിയാത്തവിധം തകര്‍ന്നു പോയതിനാല്‍ ഈ റോഡ് ഉപേക്ഷിക്കേണ്ട സ്ഥിതി വന്നു. ആയിരക്കണക്കിന് മനുഷ്യരും വളര്‍ത്തു മൃഗങ്ങളൊക്കെ വെള്ളപ്പൊക്കത്തില്‍ മരണപ്പെട്ടു.

• 1924-ന് ശേഷം 1938-ലും 1961-ലുമൊക്കെ വലിയ പ്രളയങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ അവയൊക്കെ 1924-ലേതുപോലെ രൂക്ഷമായിരുന്നില്ല. പ്രളയം ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളുടെ പട്ടിക തയ്യാറാക്കിയാല്‍, ഇപ്പോഴത്തെ പ്രളയം 1924-ലേതിന് സമാനമാണ്. കാലടിയും പെരുമ്പാവൂരും ആലുവയും പറവൂരും പാലയും കിടങ്ങൂരും കുട്ടനാടും ചെങ്ങന്നൂരും തിരുവല്ലയും നിലമ്പൂരും മൂന്നാറുമൊക്കെ ഈ രണ്ടു പട്ടികയിലും ഒരേ പോലെ ഇടം പിടിക്കുന്നു. ഏതായിരുന്നു രൂക്ഷം എന്നതില്‍ തര്‍ക്കങ്ങളുണ്ടാകാം. എന്നാല്‍ ഏറെക്കുറെ സമാനമായ സാഹചര്യം വീണ്ടും ആവര്‍ത്തിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നതില്‍ തര്‍ക്കമുണ്ടാകേണ്ടതില്ല.

• ഇനി 1341, 1924, 2018 ഈ വര്‍ഷങ്ങളെ ഒന്നു താരതമ്യം ചെയ്യുന്നത് നല്ലതാണ്. 1341-ല്‍ കേരളത്തില്‍ ഡാമുകളില്ല. പശ്ചിമഘട്ടം വനനിബിഡമായിരുന്നു. തണ്ണീര്‍ത്തടങ്ങള്‍ കാര്യമായി നികത്തപ്പെട്ടിരിക്കാന്‍ ഇടയില്ല. ആഗോള താപനവും ഇന്നത്തെ സ്ഥിതി ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. ഒറ്റ ഡാം പോലും അന്നുണ്ടായിരുന്നില്ല. പക്ഷേ പ്രളയമുണ്ടായി! അതിരൂക്ഷമായിത്തന്നെ.

• 1924-ലാകട്ടെ കേരളത്തില്‍ ഏകദേശം 27300ച.കി.മീ. വനഭൂമി ഉണ്ടായിരുന്നു. വയല്‍ അടക്കമുള്ള തണ്ണീര്‍ത്തടങ്ങളുടെ വിസ്തൃതി പതിനായിരം ച.കി.മീറ്ററില്‍ അധികം ഉണ്ടായിരുന്നിരിക്കണം ആകെ മുല്ലപ്പെരിയാര്‍ എന്ന ഒരൊറ്റ ഡാമേ അന്നുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. പക്ഷേ അന്നും രൂക്ഷമായ പ്രളയമുണ്ടായി. 2018-ലെ സ്ഥിതി എന്താണ്? വനഭൂമി നിക്ഷിപ്ത ഭൂമി കൂടി കൂട്ടിയാല്‍ 11000ച.കി.മീ മാത്രമാണ്. വയല്‍ഭൂമിയിലും വലിയ കുറവുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഇപ്പോഴുള്ള വയലും തണ്ണീര്‍ത്തടങ്ങളും ചേര്‍ത്താല്‍ 3000ച.കി.മീറ്ററോളം മാത്രമാണ്. നമുക്ക് ഇപ്പോള്‍ 82 ഡാമുകളുണ്ട്. ഉണ്ടായ പ്രളയത്തിന്റെ അവസ്ഥ ഏറെക്കുറെ 1924ലേതിന് സമാനം തന്നെ. അപ്പോള്‍ ഇതിന് കാരണം ഡാമുകളാണോ? ഡാമുകളല്ല പ്രളയകാരണമെന്ന് ഈ താരതമ്യത്തില്‍ നിന്നു തന്നെ വ്യക്തമാണ്.

• ഇത്തവണത്തെ കനത്ത മഴയാണ് പ്രളയകാരണമായതെന്ന് ഒറ്റ നോട്ടത്തില്‍ തന്നെ വ്യക്തമാകുമ്പോഴും, വനഭൂമി, വയല്‍ഭൂമി, ആഗോളതാപനത്തിന്റെ അവസ്ഥ എന്നിങ്ങനെയുള്ള മറ്റു ഘടകങ്ങളൊക്കെ 1341, 1924 കാലങ്ങളിലേതിനേക്കാള്‍ തീവ്രത കൂടിയ പ്രളയം ഉണ്ടാകാന്‍ കാരണമാകുമ്പോഴും, അതൊന്നും പരിഗണിക്കാതെ പ്രളയ കാരണം ഡാമുകളില്‍ ചാര്‍ത്തുന്നത് പ്രത്യേക ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ്. പക്ഷേ ഡാം മാനേജ്മെന്റില്‍ പ്രശ്‌നങ്ങളുണ്ടായോ എന്ന് പരിശോധിക്കാന്‍ മഴയുടെ അളവ് സംബന്ധിച്ച പരിശോധന കൂടി ആവശ്യമാണ്. 1924-ലേതിനെ അപേക്ഷിച്ച് കുറഞ്ഞ തീവ്രതയാണ് മഴക്കുണ്ടായിരുന്നതെങ്കില്‍ അത്തരമൊരു വാദം ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്. പക്ഷേ കണക്കുകള്‍ കാണിക്കുന്നത്, 1924-ല്‍ വെള്ളപ്പൊക്കക്കെടുതി ഉണ്ടായ ജൂലൈ അവസാനത്തെ മഴയുടെ തീവ്രതയും, ഇത്തവണ വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടായ ആഗസ്റ്റ് 14-17 കാലത്തെ മഴയുടെ തീവ്രതയും ഏറേക്കുറെ സമാനമാണ് എന്നാണ്. കേന്ദ്ര ജലക്കമ്മീഷന്‍ റിപ്പോര്‍ട്ടിലും ഇക്കാര്യം ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതായത്, മഴ കുറവായിരുന്നു എന്ന വാദം ശരിയല്ല.

കാലാവസ്ഥാമുന്നറിയിപ്പുകള്‍ അവഗണിച്ചോ?

• കേന്ദ്ര കാലവസ്ഥാ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രം തന്ന മുന്നറിയിപ്പുകള്‍ അവഗണിച്ചതാണ് പ്രളയ കാരണമായത് എന്ന ആക്ഷേപവും വസ്തുതാവിരുദ്ധമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വകുപ്പിന്റെ മാനദണ്ഡം അനുസരിച്ച് മഴക്ക് ശക്തമായ മഴ (Heavy rain) അതിശക്തമായ മഴ (Very Heavy Rain), അതിതീവ്ര മഴ (Extremely Heavy Rain) എന്നിങ്ങനെ മൂന്നു വിഭാഗങ്ങളുണ്ട്. 70 മുതല്‍ 115മില്ലീ മീറ്റര്‍ വരെയുള്ള മഴയാണ് ശക്തമായ മഴ. അതിന് മുകളില്‍ 205 മില്ലീ മീറ്റര്‍ വരെ അതിശക്തമായ മഴയും 205 മില്ലീമീറ്ററിന് മുകളില്‍ അതി തീവ്രമഴയുമാണ്. കേന്ദ്ര കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രത്തിന്റെ ഓഗസ്റ്റ് മാസത്തിലെ പ്രതിവാര പ്രവചനത്തിലൊന്നും അതിതീവ്ര മഴ ഉണ്ടാകുമെന്ന സൂചന നല്‍കിയിട്ടില്ല.

• കേന്ദ്ര കാലാവസ്ഥാ വകുപ്പി(India Meteorological Department)ന്റെ പ്രതിവാര ബുള്ളറ്റിനില്‍ ആഗസ്റ്റ് ഒന്നുമുതല്‍ എട്ടുവരെ ശക്തമായ മഴയുടെ സാധ്യതയാണ് പ്രവചിച്ചത്. ആഗസ്റ്റ് 9 മുതല്‍ 15 വരെ അതിശക്തമായ മഴയും. 9-08-2018 മുതല്‍ 15-08-2018 വരെയുള്ള ദീര്‍ഘകാല ശരാശരി മഴയായി പ്രവചിച്ചതാകട്ടെ 9.85 സെന്റീമീറ്ററും. എന്നാല്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ അതിശക്തമായ മഴ പ്രവചിക്കപ്പെട്ടിടത്ത് പെയ്തത് അതിതീവ്രമഴയാണ്. അതിശക്തമായ മഴ എന്നത് കേരളത്തില്‍ എല്ലാ വര്‍ഷവും പെയ്യാറുള്ളതാണ്. അതനുസരിച്ചുള്ള മുന്നൊരുക്കങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിട്ടുമുണ്ട്. എന്നാല്‍ അതിതീവ്രമഴ നാം പ്രതീക്ഷിച്ചതല്ല. പ്രവചനത്തില്‍ പറഞ്ഞതുമല്ല. 9-08-2018 മുതല്‍ 15-08-2018 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തില്‍ ദീര്‍ഘകാല ശരാശരി മഴയായി പ്രവചിച്ച 9.85 സെന്റീമീറ്ററിന്റെ സ്ഥാനത്ത് പെയ്തത് 35.22 സെന്റീമീറ്റര്‍ അഥവാ മൂന്നര മടങ്ങില്‍ അധികമായിരുന്നു എന്നത് പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

• ആഗസ്റ്റ് 15ന് അതിതീവ്രമഴ പെയ്യുമെന്ന റെഡ് അലര്‍ട്ട് ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നും അത് അവഗണിച്ചു എന്നുമാണ് മറ്റൊരാക്ഷേപം. ആഗസ്റ്റ് 8, 9 തീയതികളൊടെ തന്നെ കേരളത്തിലെ എല്ലാ ഡാമുകളും തുറന്നു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ആഗസ്റ്റ് 15ന് റെഡ് അലര്‍ട്ട് കിട്ടി എന്നു പറയുന്ന സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ കേരളത്തില്‍ പ്രളയാന്തരീക്ഷം ആയിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഈ സമയത്ത് അതിനകം തുറന്നു കിടക്കുന്ന ഡാമുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് മറ്റെന്ത് മുന്‍കരുതലാണ് എടുക്കാന്‍ കഴിയുക!

ഡാം നേരത്തെ തുറന്നു വെച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ പ്രളയം ഒഴിവാക്കാമായിരുന്നോ?

• ആഗസ്റ്റ് രണ്ടാംവാരം മുതല്‍ കടുത്ത മഴ ഉണ്ടാകും എന്ന കാലാവസ്ഥാപ്രവചനം മുന്‍കൂട്ടി കിട്ടിയിരുന്നിരുന്നുവെങ്കില്‍ ഡാമുകള്‍ നേരത്തെ തുറന്നു വെക്കുമായിരുന്നോ? യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ഇത് ഒരു സാങ്കല്‍പ്പിക ചോദ്യമാണ്. എങ്കിലും ഒരു കൗതുകത്തിന് ഇതും പരിശോധിക്കാം. എല്ലാവരും കൗതുക പൂര്‍വ്വം ചര്‍ച്ച ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഇടുക്കി തന്നെ ഉദാഹരണമായെടുക്കാം. ഇടുക്കി ജലസംഭരണിയുടെ ചെറുതോണി ഡാമിലെ ഷട്ടറുകള്‍ തുറന്നത് ആഗസ്റ്റ് 9-നായിരുന്നു. അത് അതിനുമുമ്പേ തുറക്കണമായിരുന്നു എന്നാണ് ചില വിദഗ്ദ്ധന്‍മാര്‍ പറയുന്നത്. എപ്പോള്‍ തുറക്കണമായിരുന്നു?

• ചെറുതോണി ഡാമിന്റെ ഷട്ടറിന്റെ ഏറ്റവും താഴെ ഭാഗം, അതായത് ഷട്ടറിന്റെ തുറവ് (opening) 2373 അടി ഉയരത്തിലാണ്. അതായത് ഷട്ടര്‍ തുറന്നാലും വെള്ളം ഒഴുകിത്തുടങ്ങണമെങ്കില്‍ ഡാമില്‍ 2373 അടിക്ക് മുകളില്‍ വെള്ളം ഉണ്ടാകണം. ഈ വര്‍ഷം ഈ നിരപ്പില്‍ വെള്ളം എത്തിയത് 17-07-18നാണ്. അതായത് ജൂലൈ 17ന് ശേഷം മാത്രമേ ഡാം തുറന്ന് വെള്ളമൊഴുക്കിക്കളയാന്‍ കഴിയുമായിരുന്നുള്ളൂ. അന്നു മുതല്‍ തന്നെ വെള്ളം ഒഴുക്കി തുടങ്ങിയിരുന്നു എന്ന് സങ്കല്‍പ്പിക്കുക. എത്ര വെള്ളം വീതം ഒഴുക്കാമായിരുന്നു? ചെറുതോണി അങ്ങാടിയിലെ ചപ്പാത്തിനടിയിലൂടെ, ചപ്പാത്തിന് അപകടമൊന്നും വരുത്താതെ ഒഴുക്കാവുന്ന വെള്ളം മാത്രമേ തുറന്നു വിടാന്‍ കഴിയുമായിരുന്നുള്ളൂ. അല്ലാതെ വലിയ മഴ വരാന്‍ പോകുന്നു എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ട് ചപ്പാത്ത് തകര്‍ക്കുന്ന നിലയിലുള്ള വലിയൊരു നീരൊഴുക്ക് സാദ്ധ്യമാകുമായിരുന്നില്ല. ജനങ്ങള്‍ അത് സമ്മതിക്കുമായിരുന്നുമില്ല. മഴ കനത്തപ്പോള്‍ മറ്റു മാര്‍ഗ്ഗമില്ലാതെ വരുമ്പോള്‍ തുറക്കുന്നതുപോലെ അല്ലല്ലോ അത്തരമൊരു സാഹചര്യവും നിലവിലില്ലാത്ത സമയത്തെ കാര്യം? അതായത് സെക്കന്റില്‍ 50 മുതല്‍ 100 ഘന അടിവരെ വെള്ളം തുറന്നുവിടാം. ഈ അളവില്‍ തുറക്കുമ്പോഴും കുറേയേറെ കുടുംബങ്ങളെ മാറ്റിപ്പാര്‍പ്പിക്കേണ്ട സാഹചര്യം ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നതും കൂട്ടത്തില്‍ കാണണം.

• ജൂലൈ മാസത്തില്‍ ലഭിച്ച നല്ല മഴയെ തുടര്‍ന്ന് ജല നിരപ്പ് 2397 അടി എത്തുമ്പോള്‍ ട്രയല്‍ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ചെറുതോണി ഡാം തുറക്കാം എന്ന് തീരുമാനിച്ചിരുന്നു. സെക്കന്റില്‍ 50 ഘനമീറ്റര്‍ വെള്ളം നാലു മണിക്കൂര്‍ തുറന്നു വിടാനാണ് ഇതിന്റെ ഭാഗമായി തീരുമാനിച്ചിരുന്നത്. ആഗസ്റ്റിലെ കനത്ത മഴയെ കുറിച്ച് മുന്‍കൂട്ടി വിവരം ലഭിച്ചിരുന്നു എന്ന് സങ്കല്‍പ്പിച്ച് 17-07-18 മുതല്‍ തന്നെ ഇങ്ങിനെ സെക്കന്റില്‍ 50 ഘന മീറ്റര്‍ വെള്ളം തുറന്നു വിട്ടിരുന്നു എങ്കില്‍, ഡാം യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ തുറന്ന 09-08-18 വരെ എത്ര വെള്ളം ഡാമില്‍ നിന്ന് പുറത്തു പോകുമായിരുന്നു? ആകെ 9.5 കോടി ഘനമീറ്റര്‍,അഥവാ 95 എം.സി.എം.!

• ആഗസ്റ്റ് 10 മുതല്‍ 20 വരെ ഇടുക്കി ഡാമില്‍ നിന്ന് പുറത്തേക്ക് ഒഴുക്കേണ്ടി വന്ന വെള്ളത്തിന്റെ അളവ് 800 എം.സി.എം. ആണ്. അതായത് മുന്‍കൂട്ടി ഒഴുക്കിക്കളയാമായിരുന്ന പരമാവധി വെള്ളം ആകെ തുറന്നു വിട്ട വെള്ളത്തിന്റെ കേവലം 11% മാത്രമായിരുന്നു! ഇതുകൊണ്ട് എന്തു ഗുണമാണ് ഉണ്ടാകുക? ഒരു പക്ഷേ ഇപ്പോള്‍ കണ്ടതു പോലെ വലിയൊരു മഴ വന്നിരുന്നില്ല എങ്കില്‍, കിട്ടിയ വെള്ളമൊക്കെ ഒഴുക്കി വിട്ട് വൈദ്യുതി പ്രതിസന്ധി സൃഷ്ടിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചു എന്ന ആരോപണം ഉന്നയിക്കാന്‍ അവസരമൊരുക്കാമായിരുന്നു എന്നതിനപ്പുറം ഗുണമൊന്നും ഇങ്ങിനെ ചെയ്തിരുന്നുവെങ്കിലും ഉണ്ടാകുമായിരുന്നില്ല.

ജലക്കമ്മീഷന്‍ റിപ്പോര്‍ട്ട്

• കേരളത്തില്‍ ഇത്തവണ ഉണ്ടായ മഴ സംബന്ധിച്ച് വിശദമായ പരിശോധനകള്‍ നടന്നിട്ടുണ്ട്. ഇതില്‍ പ്രസകതമായ ഒരു നിരീക്ഷണം കേന്ദ്ര ജലക്കമ്മീഷന്റേ(Central Water Commission)താണ്. ആഗസ്റ്റ് രണ്ടും മൂന്നും ആഴ്ചകളിലാണ് കേരളത്തില്‍ രൂക്ഷമായ മഴയുണ്ടായത്. ഏകദേശം 16,000 ദശലക്ഷം ഘനമീറ്റര്‍ (MCM) വെള്ളമാണ് ഈ കാലഘട്ടത്തില്‍ കേരളത്തില്‍ പെയ്തത്. ഇതില്‍ കേരളത്തിലെ നദികളിലൂടെ ഒഴുകി എത്തിയതാകട്ടെ 14,000 ദശലക്ഷം ഘനമീറ്ററും. പക്ഷേ 2,250 ദശലക്ഷം ഘനമീറ്റര്‍ വെള്ളം ഉള്‍ക്കൊള്ളാന്‍ മാത്രം ശേഷിയേ കേരളത്തിലെ നദികള്‍ക്ക് ഉള്ളൂ! അതായത് 11,750 ഘനമീറ്ററോളം വെള്ളം നദി കവിഞ്ഞൊഴുകി. ഇതാണ് വെള്ളപ്പൊക്കത്തിന് കാരണമായത്. ഈ മഴയാകെ ഡാമുകളില്‍ സംഭരിച്ച് വെള്ളപ്പൊക്കം ഒഴിവാക്കണമായിരുന്നുവെന്ന് ആരെങ്കിലും വാദിക്കുന്നെങ്കില്‍, അങ്ങിനെ സംഭരിക്കാനുള്ള ശേഷി നമ്മുടെ ജലസംഭരണികള്‍ക്കില്ല എന്ന സത്യം അവര്‍ക്കറിയില്ല എന്നു മാത്രമേ അതിന് അര്‍ത്ഥമുള്ളൂ!

• ഡാമുകളില്‍ കൊള്ളാവുന്ന വെള്ളത്തിനപ്പുറം മഴപെയ്താല്‍ അത് നദികളിലേക്ക് ഒഴുക്കി വിടുകയല്ലാതെ മറ്റു മാര്‍ഗ്ഗമില്ല. അണക്കെട്ട് എപ്പോള്‍ തുറക്കണം, എത്രത്തോളം തുറക്കണം, എന്നൊക്കെ തീരുമാനിക്കുന്നത് ഒട്ടേറെ കാര്യങ്ങള്‍ കണക്കിലെടുത്താണ്. അണയിലേക്ക് ഒഴുകിയെത്തുന്ന വെള്ളം, മഴയുടെ പ്രവണത തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളാണ് ഇതില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ടത്. ഇടുക്കി അണക്കെട്ടിനെ സംബന്ധിച്ച് മുല്ലപ്പെരിയാറിന്റെ സ്ഥിതി കൂടി ഇക്കാര്യത്തില്‍ കണക്കിലെടുക്കേണ്ടതുണ്ട്. 2,403 അടിയാണ് ഇടുക്കി അണക്കെട്ടിന്റെ എഫ്.ആര്‍.എല്‍. എന്നാല്‍ 2,408.5 അടിവരെ വെള്ളം സംഭരിക്കാന്‍ കഴിയും. അഞ്ചര അടിയുടെ ഈ കുഷ്യന്‍ കൂടി കണക്കിലെടുത്തുകൊണ്ടാണ് 2,390 അടിയില്‍ ബ്ലൂ, 2,395 അടിയില്‍ ഓറഞ്ച്, 2,399 അടിയില്‍ റെഡ് എന്നിങ്ങനെയുള്ള അലര്‍ട്ടുകളൊക്കെ തീരുമാനിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഇതനുസരിച്ചുള്ള എല്ലാ അലര്‍ട്ടുകളും നല്‍കിക്കൊണ്ടാണ് ഡാം തുറന്നതും. 2,399-നു ശേഷം 9.5 അടി കൂടി വെള്ളം താങ്ങാന്‍ കഴിയും എന്നതു കണക്കിലെടുത്താണ് റെഡ് അലര്‍ട്ട് നിരപ്പ് തീരുമാനിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഇക്കാര്യത്തിലൊക്കെ ശാസ്ത്രീയമായ കണക്കുകൂട്ടലുകള്‍ അല്ലാതെ, ലാഭനഷ്ടക്കണക്കല്ല പരിഗണിച്ചിരിക്കുന്നത്.

ഡാമുകള്‍ തുറക്കുമ്പോള്‍ മുന്നറിയിപ്പുകള്‍ നല്‍കാഞ്ഞതാണോ അപകടങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമായത്?

• യാതൊരു മുന്നറിയിപ്പുമില്ലാതെയാണ് ഡാമുകള്‍ തുറന്നത് എന്നാണ് പ്രളയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഉയര്‍ന്നു വന്നിട്ടുള്ള മറ്റൊരാരോപണം. ഇങ്ങിനെ മുന്നറിയിപ്പില്ലാഞ്ഞതിനാല്‍ അപകടങ്ങള്‍ വര്‍ദ്ധിച്ചുവെന്ന വാദവുമുണ്ട്. റാന്നി, ആറന്‍മുള തുടങ്ങിയ സ്ഥലങ്ങളിലുള്ളവര്‍ക്ക് കക്കി, പമ്പ ഡാമുകള്‍ തുറക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ച് മുന്നറിയിപ്പൊന്നും കിട്ടിയില്ലെന്നും, അതുകൊണ്ട് മുന്‍കൂറായി രക്ഷാ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ പ്ലാന്‍ ചെയ്യാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ലെന്നും ആക്ഷേപമുണ്ട്.

• എന്നാല്‍ പമ്പ, കക്കി ഡാമുകള്‍ തുറന്ന് വെള്ളം ഒഴുക്കി തുടങ്ങിയത് ആഗസ്റ്റ് 9 മുതലാണ്. കക്കിയില്‍ 29-07-18ന് ബ്ലൂ അലര്‍ട്ടും 31-07-18ന് ഓറഞ്ച് അലര്‍ട്ടും നല്‍കി. പിന്നീട് മഴ കുറഞ്ഞു. അതിനാല്‍ റെഡ് അലര്‍ട്ടിന് കൂടുതല്‍ നാളെടുത്തു. റെഡ് അലര്‍ട്ട് നല്‍കിയത് 08-08-18നാണ്. പമ്പയില്‍ 17-07-18ന് ബ്ലൂ അലര്‍ട്ടും 26-07-18ന് ഓറഞ്ച് അലര്‍ട്ടും നല്‍കി. പിന്നീട് മഴ കുറഞ്ഞതിനാല്‍ ഓറഞ്ച് അലര്‍ട്ട് ലെവലിന് താഴേക്കു ജലനിരപ്പ് കുറഞ്ഞു. അങ്ങിനെ 30-07-18ന് ഓറഞ്ച് അലര്‍ട്ട് പിന്‍വലിച്ചു. എന്നാല്‍ 08-08-18ന് ഉണ്ടായ വലിയ മഴയില്‍ വീണ്ടും നിരപ്പുയര്‍ന്നു. ഓറഞ്ച് അലര്‍ട്ട് വീണ്ടും പുറപ്പെടുവിക്കേണ്ടി വന്നു. അന്നുതന്നെ റെഡ് അലര്‍ട്ടും വേണ്ടി വന്നു. അങ്ങിനെയാണ് 09-08-18ന് ഈ ഡാമുകളില്‍ നിന്ന് വെള്ളം ഒഴുക്കി തുടങ്ങിയത്. പക്ഷേ അപ്പോഴൊന്നും എവിടേയും വെള്ളപ്പൊക്കം ഉണ്ടായില്ല.

• 15-08-18 മുതല്‍ ആരംഭിച്ച അതി കഠിനമായ മഴയോടെയാണ് പമ്പയാറ്റില്‍ വെള്ളം കയറുകയും റാന്നിയും മറ്റും വെള്ളത്തിനടിയിലാകുകയും ചെയ്തത്. നേരത്തെ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചതുപോലെ, ഡാമില്‍ നിന്നു വന്ന വെള്ളമല്ല ഈ പ്രളയത്തിന് കാരണമായത്. പെട്ടെന്നുണ്ടായ അതികഠിന മഴ, നദിയില്‍ നീരൊഴുക്ക് കൂട്ടുകയും അത്രയും വെള്ളത്തിനുള്ള നിര്‍ഗമനമാര്‍ഗ്ഗം ഇല്ലാതെ വന്നതിനാല്‍ വെള്ളപ്പൊക്കം ഉണ്ടാക്കുകയുമായിരുന്നു. ആഗസ്റ്റ് 14-ാം തീയ്യതി വരെ നദിയിലൂടെ ഒഴുകിക്കൊണ്ടിരുന്ന വെള്ളത്തിന്റെ അളവ് 15-ാം തീയതി ആയപ്പോഴേക്കും വലിയ തോതില്‍ വര്‍ദ്ധിച്ചത് ഡാം കൂടുതലായി തുറന്നു വിട്ടതുമൂലമായിരിക്കാമെന്ന ഒരു ധാരണ ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടാകാം. എന്നാല്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ സംഭവിച്ചത് അതല്ല.

ബാണാസുരസാഗര്‍

• വയനാട്ടിലെ ബാണാസുരസാഗര്‍ ഡാം തുറന്നതു സംബന്ധിച്ചാണ് മറ്റൊരു ആക്ഷേപം ഉയര്‍ന്നു വന്നത്. നേരത്തെ വിശദീകരിച്ചതു പോലെ അവിടേയും പ്രളയ കാരണമായത് ഡാമില്‍ നിന്നുള്ള വെള്ളമല്ല. ഈ വര്‍ഷം ബാണാസുര സാഗര്‍ ഡാം ആദ്യമായി തുറന്നത് ജൂലൈ മാസം 14നാണ്. ആഗസ്റ്റ് 5 വരെ അവിടെ നിന്നും വെള്ളം പുറത്തു വിട്ടുകൊണ്ടിരുന്നു. ഡാമിലേക്കുള്ള നീരൊഴുക്ക് കുറഞ്ഞ സാഹചര്യത്തില്‍, 05-08-18ന് ഡാമില്‍ നിന്നു പുറത്തേക്ക് വെള്ളം ഒഴുക്കുന്നതും അവസാനിപ്പിച്ചു. എന്നാല്‍ പിറ്റേന്ന് വൈകിട്ട് വൃഷ്ടിപ്രദേശത്ത് വീണ്ടും മഴ പെയ്തു. നീരൊഴുക്കിലുള്ള വര്‍ദ്ധന കണക്കിലെടുത്ത് 07-08-18ന് രാവിലെ ആറര മണിയോടെ വീണ്ടും ഡാം തുറക്കേണ്ടി വന്നു. മഴ ശമനമില്ലാതെ തുടര്‍ന്നതിനാല്‍ ഘട്ടം ഘട്ടമായി ഷട്ടറിന്റെ വിടവ് വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടിയും വന്നു.

• ബാണാസുരസാഗര്‍ ഡാം മണ്ണു കൊണ്ട് നിര്‍മ്മിച്ചതാണ്. ഇതിന്റെ ഫുള്‍ റിസര്‍വോയര്‍ ലെവലും മാക്‌സിമം റിസര്‍വോയര്‍ ലെവലും 775.6 മീറ്ററാണ്. അതായത് ഇടുക്കിയില്‍ കണ്ടതുപോലെ ഫുള്‍ റിസര്‍വോയര്‍ ലെവലിന് മുകളില്‍ വെള്ളം കയറാന്‍ പാടുള്ളതല്ല. ഫുള്‍ റിസര്‍വോയര്‍ ലെവലിന് മുകളില്‍ വെള്ളം എത്തിയാല്‍, പിന്നീട് ഒഴുകിവരുന്ന മുഴുവന്‍ ജലവും പുഴയിലേക്ക് ഒഴുക്കിക്കളയുകയല്ലാതെ മറ്റൊരു മാര്‍ഗ്ഗവുമില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് ഡാമിന്റെ ഷട്ടര്‍ ഘട്ടം ഘട്ടമായി ഉയര്‍ത്തേണ്ടി വന്നത്. അതായത് 06-08-18 എന്ന ഒരു ദിവസമൊഴിച്ച് ജൂലൈ 14 മുതല്‍ എല്ലാ ദിവസവും ബാണാസുരസാഗറില്‍ നിന്നും വെള്ളം ഒഴുകിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയായിരുന്നു. മഴ കനത്തതിനാല്‍ 07-08-18ന് നദിയില്‍ ജല നിരപ്പ് ഉയരുകയും വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാകുകയും ചെയ്തു. ഇക്കാര്യത്തില്‍ ആ ഡാം പ്രത്യേകിച്ച് യാതൊരു പങ്കും വഹിച്ചിട്ടില്ല. ബാണാസുരസാഗര്‍ ഡാമില്‍ നിന്നുള്ള വെള്ളമെത്താത്ത കല്‍പ്പറ്റ അടക്കമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലും വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടായി. ഡാം തുറക്കുമ്പോള്‍ മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കാത്തതാണ് വെള്ളപ്പൊക്ക ദുരിതങ്ങള്‍ വര്‍ദ്ധിക്കുന്നതിന് കാരണമായത് എന്ന വാദം ശരിയല്ലെന്ന് മേല്‍ വസ്തുതകളില്‍ നിന്ന് വ്യക്തമാണ്.

ഇടുക്കിയിലെ ട്രയല്‍ റണ്‍

• ജൂലൈ മാസത്തില്‍ നല്ല മഴ ലഭിക്കുകയും ഇടുക്കി ഡാമിലെ ജല നിരപ്പ് ഉയരുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്ന സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ ഡാം തുറക്കേണ്ട സാഹചര്യം ഉണ്ടാകുമെന്ന ധാരണ ഉയര്‍ന്നു വന്നു. 1992ലാണ് ഇതിനു മുമ്പ് ഡാം തുറക്കേണ്ടി വന്നത്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ 26 വര്‍ഷത്തോളമായി വെള്ളം ഒഴുകാത്ത പ്രദേശത്തുകൂടി വീണ്ടും വെള്ളമൊഴുകേണ്ടി വരുമ്പോള്‍ അതിന്റെ ആഘാതം എത്രത്തോളമായിരിക്കും, മാറ്റിപ്പാര്‍പ്പിക്കേണ്ട വീടുകള്‍ എത്ര, തുടങ്ങി ഒട്ടേറെ കാര്യങ്ങളില്‍ വ്യക്തത വരുത്തേണ്ടതുണ്ടായി. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് 2,399അടിയാണ് റെഡ് അലര്‍ട്ട് ലെവലെങ്കിലും ജല നിരപ്പ് 2,397 അടി എത്തുമ്പോള്‍ ട്രയല്‍ എന്ന നിലയില്‍ 4 മണിക്കൂര്‍ നേരം സെക്കന്റില്‍ 50 ഘന മീറ്റര്‍ വെള്ളം ഒഴുക്കി വിടാം എന്ന തീരുമാനം എടുക്കുന്നത്. എന്നാല്‍ ജല നിരപ്പ് 2,397 അടി എത്താതെ തന്നെ ജൂലൈ അവസാനിച്ചു. മഴ നന്നായി കുറയുകയും ചെയ്തു. എങ്കിലും 2,397 അടിയില്‍ ട്രയല്‍ റണ്‍ നടത്തുന്നതിനുള്ള എല്ലാ തയ്യാറെടുപ്പുമായാണ് വൈദ്യുതി ബോര്‍ഡ് മുന്നോട്ടുപോയത്.

• ആഗസ്റ്റ് 7ന് വീണ്ടും കനത്ത മഴ വന്നു. ഇടുക്കിയേക്കാള്‍ നേരത്തെ ഇടമലയാര്‍ ഡാമില്‍ ജല നിരപ്പ് കൂടി. ആഗസ്റ്റ് 8ന് തന്നെ ഇടമലയാറില്‍ റെഡ് അലര്‍ട്ട് നല്‍കി. ഡാം തുറക്കേണ്ട സ്ഥിതി വന്നു. ഇടുക്കി ഡാമിലെ ജല നിരപ്പ് 2,397 അടി എത്തിയതും ആഗസ്റ്റ് 8നാണ്. ഇടമലയാറില്‍ നിന്നും ഇടുക്കിയില്‍ നിന്നുമുള്ള വെള്ളം പെരിയാറിലൂടെ കാലടി, ആലുവ മേഖലകളിലേക്കാണ് പോകുന്നത് എന്നതിനാല്‍ ഇടുക്കി കൂടി തുറക്കുന്നത് ഇടമലയാര്‍ തുറന്നതിന്റെ ആഘാതം മനസ്സിലാക്കിയിട്ട് മതി എന്ന റവന്യൂ വകുപ്പിന്റെ ശരിയായ നിര്‍ദ്ദേശം അനുസരിച്ച് ട്രയല്‍ റണ്‍ ഒരു ദിവസം മാറ്റി വെക്കാന്‍ തീരുമാനിക്കുകയായിരുന്നു. അങ്ങിനെ 09-08-18ന് ഉച്ചക്ക് എല്ലാ മുന്നറിയിപ്പുകളോടും കൂടി 12.30ന് 2,398.5 അടി ജല നിരപ്പ് ആയപ്പോള്‍ ട്രയല്‍ റണ്‍ നടത്തുകയും ചെയ്തു. 4 മണിക്കൂര്‍ ട്രയല്‍ ആയിരുന്നു ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നതെങ്കിലും, 09-08-18ന് വൈകിട്ടോടെ ജലനിരപ്പ് റെഡ് അലര്‍ട്ട് നിരപ്പായ 2,399 കടന്നതിനാല്‍ ഷട്ടര്‍ അടക്കാതെ വെള്ളമൊഴുക്കല്‍ തുടരേണ്ടി വരുകയും ചെയ്തു. ട്രയല്‍ തുറക്കല്‍ ഒരു ദിവസം മാറ്റി വെച്ചുവെന്നത് എന്തെങ്കിലും പ്രശ്‌നം ഉണ്ടാക്കിയിട്ടില്ല.